خانه درباره المپیاد > تاریخچه المپیاد

تاریخچه المپیاد

المپیاد جهانی فیزیک مسابقه‌ای بین‌المللی برای دانش‌آموزان دبیرستانی است. این مسابقه برای اولین بار در سال 1967 در ورشو (لهستان) و با همت پروفسور گورژکووفسکی برگزار شد. از آن تاریخ به بعد این المپیاد همه ساله به جز چهار سال (1973، 1978، 1980و 2021) در یکی از کشورهای جهان برگزار شده است.

در اولین المپیاد چهار تیم از کشورهای بلغارستان، چکسلواکی، مجارستان و رومانی به اتفاق دانش‌آموزان کشور میزبان، لهستان در مسابقه حضور داشتند. در این المپیاد یک روز به امتحان نظری و یک روز به امتحان تجربی اختصاص داشت. تعداد اعضای تیم‌ها در این المپیاد سه نفر و تعداد سرپرستان یک نفر بود.

دومین المپیاد سال بعد در مجارستان برگزار شد. در این المپیاد سه کشور آلمان شرقی، اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی نیز به جمع 5 کشور قبلی پیوستند. در دومین المپیاد نیز تیم هر کشور از سه دانش‌آموز و یک سرپرست تشکیل می‌شد. در این المپیاد مجمع عمومی نیز تشکیل و اساسنامه المپیاد فیزیک تصویب شد.

المپیاد سوم در 1969 در چکسلواکی برگزار شد، در المپیاد اخیر تعداد دانش‌آموزان شرکت‌کننده برای هر تیم به 5 نفر افزایش یافت. المپیاد چهارم در 1970 در اتحاد جماهیر شوروی برگزار گردید. تعداد دانش‌آموزان در این سال 6 نفر بود. المپیاد پنجم سال بعد در بلغارستان برگزار شد. تعداد دانش آموزان در این سال به پنج نفر تقلیل یافت. از این سال به بعد تعداد دانش‌آموزان 5 نفر و تعداد سرپرستان 2 نفر تعیین شد و این تعداد تاکنون ثابت مانده است. المپیاد ششم در سال 1972 در رومانی برگزار شد. در این سال برای اولین بار کشوری غیر اروپایی یعنی کوبا و کشوری از اروپای غربی یعنی فرانسه نیز شرکت کردند.

در آن زمان گرچه تعداد کشورهای شرکت‌کننده در المپیادها افزایش یافته بود، اما متأسفانه هیچ کشوری میزبانی المپیاد سال 1973 را نپذیرفت. در حالی که احساس می‌شد برگزاری این المپیاد رو به فراموشی است، لهستان پذیرفت بار دیگر میزبان المپیاد 1974 باشد. لهستان در این سال برای اولین بار از آلمان غربی نیز برای حضور در این المپیاد دعوت کرد.

میزبان المپیاد سال 1975 آلمان شرقی بود. در این سال در مجمع عمومی تغییراتی در اساسنامه المپیاد به تصویب رسید. از مهمترین این تغییرات یکی کم کردن تعداد سئوال‌های امتحان نظری از چهار سؤال به سه سؤال و دیگری کم‌کردن تعداد زبان‌های مورد استفاده از چهار زبان روسی، انگلیسی، آلمانی، و فرانسوی به تنها دو زبان روسی و انگلیسی بود و سومین تغییر قرار دادن یک روز استراحت میان امتحان نظری و عملی برای دانش‌آموزان بود.

المپیاد فیزیک در سالهای 1975، 1976، و 1977 به ترتیب در کشورهای آلمان شرقی، مجارستان (برای بار دوم) برگزار شد. در سال 1978 المپیاد برگزار نشد ولی شوروی سابق میزبانی المپیاد سال 1979 را برعهده گرفت. مجدداً در سال 1980 المپیاد برگزار نشد و در سال 1981 بلغارستان برای دومین بار میزبانی را پذیرفت. سال 1982 نقطه‌ی عطفی در برگزاری این المپیاد است، زیرا برای نخستین بار یک کشور غیرسوسیالیست یعنی آلمان غربی میزبانی را بر عهده گرفت. در این سال برای اولین بار دو مسأله تجربی طرح شد. رومانی در سال 1983 برای دومین بار میزبانی را پذیرفت. تصمیم مهمی که در خلال این المپیاد گرفته شد این بود که المپیاد سال 1984 در سوئد باشد.

در سال 1984 المپیاد در کشور سوئد برگزار شد. در این المپیاد با توجه به تعداد زیاد کشورهای شرکت‌کننده و هزینه‌بر بودن برگزاری المپیادها، کشور دیگری برای سال‌های بعد داوطلب برگزاری نشد. از این رو بر اساس پیشنهاد پروفسور لیند از آلمان غربی تصمیم گرفته شد که دبیرخانه‌ای ثابت با مسئولیت دکتر گورژکووفسکی تشکیل شود تا برای برگزاری درازمدت المپیادها برنامه‌ریزی کند. از آن سال تا سال 2007 دکتر گورژگووفسکی در این سمت انجام وظیفه کرد و المپیاد فیزیک به طور مرتب برگزار شد. در حال حاضر کشورهای میزبان برگزارکننده این المپیاد تا سال 2029 مشخص شده اند.

 

کشورهای میزبان المپیاد در ادوار مختلف

Code

Country

IPhO Host

AUS

Australia

1995

AUT

Austria

1988

BGR

Bulgaria

19711981

CAN

Canada

1997

CHN

People's Republic of China

1994

COL

Colombia

2026

HRV

Croatia

2010

CUB

Cuba

1991

CZS

Czechoslovakia

19691977

DEN

Denmark

2013

ECU

Ecuador

2029

EST

Estonia

2012

FIN

Finland

1992

FRA

France

2025

GDR

German Democratic Republic

19751987

GER

Germany

1982

HUN

Hungary

196819762027

ISL

Iceland

1998

IND

India

2015

IDN

Indonesia

20022017

IRN

Islamic Republic of Iran

20072024

-

-

2019

ITA

Italy

1999

JPN

Japan

2023

KAZ

Kazakhstan

2014

KOR

Republic of Korea

20042028

LIE

Liechtenstein

2016

LTU

Lithuania

2021

MEX

Mexico

2009

NLD

Netherlands

1990

NOR

Norway

1996

POL

Poland

196719741989

POR

Portugal

2018

ROU

Romania

19721983

SGP

Singapore

2006

ESP

Spain

2005

SWE

Sweden

1984

SUI

Switzerland

20162022

TWN

Taiwan

2003

THA

Thailand

2011

TUR

Turkey

2001

UNK

United Kingdom

19862000

USA

United States of America

1993

USS

Union of Soviet Socialist Republics

19701979

VNM

Vietnam

2008

YUG

Yugoslavia

1985